Στην πυρά οι… Αγιάννηδες!

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΝΤΑΣΚΑ

Η δυσφήμιση της Ελλάδος στο εξωτερικό είναι αντικείμενο βαθιάς περισυλλογής των κυρίαρχων δημοσιογραφικών και πολιτικών κύκλων τα τελευταία χρόνια. Μετά από επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας γίνεται συχνά λόγος για πλήγμα στον τουρισμό και πρόκληση ανασφάλειας σε όσους δυνητικά θα επισκεφθούν τη χώρα μας. Εσχάτως προέκυψε μία νέα μορφή δυσφήμισης: Η δωρεάν διανομή τροφίμων από διαμαρτυρόμενους αγρότες ή άλλους φορείς σε ανθρώπους που

συνωστίζονται ικετευτικά για να τα λάβουν και η οποία, σύμφωνα με τον ισχυρισμό, αμαυρώνει την έξωθεν εικόνα μίας ισχυρής και αξιοπρεπούς χώρας.
Την τελευταία εβδομάδα σοβαρότατα επεισόδια και συγκρούσεις με την Αστυνομία ξέσπασαν στο Βέλγιο και τη Γαλλία, όταν η μεγαλύτερη βιομηχανία μεταλλευμάτων του κόσμου (Arcelor Mittal), ανήκουσα στον πέμπτο πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου, τον Λάκσμι Μιτάλ, με καταγεγραμμένη ατομική περιουσία άνω των 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ανακοίνωσε ότι θα κλείσει μονάδες που λειτουργούσαν στις παραπάνω χώρες και οι οποίες προϋπήρχαν της εξαγοράς τους από την εταιρεία. Η Γαλλία και το Βέλγιο εκτέθηκαν ανεπανόρθωτα στο εξωτερικό και πιθανότατα χιλιάδες επισκέπτες ακύρωσαν τις κρατήσεις τους, φοβούμενοι για τις συνέπειες μίας βόλτας στις όχθες του Σηκουάνα στη σωματική τους ακεραιότητα. Ίσως βέβαια και το τελευταίο να μη συνέβη ποτέ, θα έπρεπε, όμως, να έχει συμβεί με βάση τη λογική τού ελληνικού ρεπορτάζ.
Από την άλλη, ο προβληματισμός για τη διάβρωση του κύρους της χώρας είναι εγκυρότατος. Μέχρι σήμερα η χώρα ετιμάτο δεόντως ως πλούσια, ισχυρή και ικανότατη στην αποθησαύριση τεράστιων ποσών. Οι Έλληνες παρουσιάζονταν περίπου ως κροίσοι, οι οποίοι όφειλαν τον πλούτο τους στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ελλείψει οποιασδήποτε παραγωγικής δραστηριότητας, διεφθαρμένοι συλλήβδην μέχρι μυελού οστέων, παραδομένοι σε διονυσιακή μέθη και εξαπατούντες τους σκληρά εργαζομένους και λιτοδίαιτους βορείους.
Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά θα πρέπει να θεωρούνταν άκρως κολακευτικά από όσους αγανακτούν για την εικόνα των πεινασμένων που συνωστίζονται για λίγες δωρεάν πατάτες και λαχανικά. Φυσικά, πάνω στην πρώτη εικόνα στηρίχθηκε η επιβολή οριζόντιων μέτρων σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού, χωρίς διάκριση ανάμεσα σε ισχυρούς και ασθενείς, η οποία κατέληξε να ρίξει στα γόνατα όσους ακριβώς δεν είχαν σωρεύσει παράνομο ή νόμιμο πλούτο τα προηγούμενα χρόνια. Στη δεύτερη εικόνα, η εντύπωση για την Ελλάδα θολώνει. Ίσως στο εξωτερικό αρχίζουν να υποψιάζονται ότι δεν έχει κάθε Έλληνας τεράστιες βίλες, σκάφη αναψυχής και θησαυρούς στην Ελβετία. Ίσως γίνει συνείδηση ότι υπάρχει και μία άλλη Ελλάδα που στενάζει, που αγωνιά για την ίδια την επιβίωσή της και εντούτοις εξακολουθεί να σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος της κρίσης. Ίσως, εντέλει, καταλήξουν οι ξένοι στο συμπέρασμα ότι τα οριζόντια μέτρα έχουν απονομιμοποιηθεί ότι αν κάποιος πρέπει να πληρώσει, αυτός ο κάποιος δεν πρέπει να αναζητηθεί στις ουρές πίσω από τα φορτηγά που διανέμουν δωρεάν ντομάτες, αλλά στα αρχεία της «λίστας Λαγκάρντ» και σε πολλές ανάλογές της λίστες μεγαλοϊδιοκτησίας. Και αυτό, αν ανήκεις στις λίστες αυτές, αν είσαι τράπεζα ή εκπρόσωπός της, οπωσδήποτε θέλεις να το αποφύγεις. Ακόμη και αν χρειαστεί να ταυτίσεις το συμφέρον σου με το συμφέρον της χώρας.
Μα, μήπως δεν είναι όλοι οι συγκεντρωμένοι πίσω από τα αγροτικά οχήματα τόσο εξαθλιωμένοι; Μήπως συγκεντρώθηκαν και πολλοί «τζαμπατζήδες», μόνο και μόνο για να απολαύσουν δωρεάν τρόφιμα; Ας θυμηθούμε ότι λίγα χρόνια πριν, σε ανάλογες διαμαρτυρίες, οι αγρότες, οι γαλακτοπαραγωγοί και άλλες παραγωγικές ομάδες δεν διένειμαν τα προϊόντα τους, προφανώς γιατί ελάχιστοι ενδιαφέρονταν να τα πάρουν. Προτιμούσαν να χύνουν το γάλα ή να αδειάζουν τα φρούτα μπροστά στα υπουργεία και τη Βουλή. Ενέργεια που σήμερα, συναισθανόμενοι την τραγικότητα των εποχών, δεν θα επαναλάμβαναν, καθώς θα συνιστούσε χλευασμό των πενομένων. Όμως, και εκεί ακόμη θα βρίσκονταν πολλοί να συγκεντρώσουν από το έδαφος τα προϊόντα. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που συλλέγουν τρόφιμα τα οποία φιλεύσπλαχνοι συνάνθρωποί τους εγκαταλείπουν δίπλα σε κάδους απορριμμάτων ή άνθρωποι των οποίων τα παιδιά λιποθυμούν από ασιτία στα σχολεία. Άνθρωποι που, παρά τη σκληρή μοίρα τους, διατηρούν την αξιοπρέπειά τους και ντρέπονται να δείξουν το πρόσωπό τους και δεν τους αξίζει ο χαρακτηρισμός του «τζαμπατζή».
Το σοκ, επομένως, δεν προέρχεται από την εικόνα. Προέρχεται από την ετοιμότητα ανθρώπων με δημόσιο λόγο και αρμοδιότητες να εξαφανίσουν από την κοινή θέα συνανθρώπους τους, προκειμένου να μην τρωθεί η έξωθεν κακή μαρτυρία της χλιδής. Είναι γνωστό ότι κάτι ανάλογο είχε σκεφτεί η κινεζική δικτατορία, η οποία δεν δίστασε τις παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου να προβεί σε μαζικές εκκαθαρίσεις, εκτοπισμούς και φυλακίσεις επαιτών, φτωχών και αδυνάμων, προκειμένου να «φτιασιδώσει» την εικόνα του «δράκου της Ανατολής». Ίσως θα έπρεπε, από τη στιγμή που τους ανταγωνιζόμαστε στις εργατικές αποδοχές, να αναμένουμε τη στιγμή που θα τους ανταγωνιζόμαστε και στην αθλιότητα των κρατούντων.