Η χώρα του Αισχρού Συμβιβασμού

Tου Σταθη Ν. Kαλυβα*

Πριν από δύο εβδομάδες βρέθηκα στην Ιταλία, όπου μου δόθηκε η ευκαιρία να ακούσω τον πρωθυπουργό Μάριο Μόντι και να συνομιλήσω με παράγοντες της χώρας. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση η εμφανής διάθεση της ιταλικής κυβέρνησης να προχωρήσει σε βαθιές ρήξεις. Η μεταρρύθμιση π.χ. της εργατικής νομοθεσίας προχωρά με τρόπο που θα φαινόταν αδύνατος πριν από λίγο καιρό. Αντίθετα, η χώρα μας εξακολουθεί να καρκινοβατεί. Πρόσφατα, ο υπουργός Παιδείας ομολόγησε πως η κατάσταση στην τριτοβάθμια παιδεία είναι έκρυθμη, καθώς ο νόμος που ψηφίστηκε από τη Βουλή

δεν εφαρμόζεται: κανένα από τα είκοσι τέσσερα πανεπιστήμια της χώρας δεν έχει εκλέξει το προβλεπόμενο Συμβούλιο Διοίκησης. Ομως αντί να αδράξει την ευκαιρία αυτή για να προχωρήσει, αν όχι σε ρήξεις, τουλάχιστον στην εφαρμογή του νόμου, αποφάσισε να συμπορευτεί με τους αντιπάλους των αλλαγών.

Ο πραγματικός εχθρός των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα δεν είναι ούτε ο εσμός των συντεχνιών που προσπαθεί να διατηρήσει τα προνόμιά του, ούτε ο φαιοκόκκινος συνασπισμός των άκρων που πλασάρει την ωμή δημαγωγία ως λύση. Κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει πως άλλα λένε και άλλα πράττουν. Αντίθετα, οι πιο ύπουλοι (και γι’ αυτό πιο επικίνδυνοι) εχθροί των αλλαγών είναι εκείνοι που ενώ τους έχει ανατεθεί η εντολή να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, τις υπονομεύουν από μέσα, είτε γιατί συμπλέουν με τις ομάδες που αντιτίθενται στην εφαρμογή τους είτε γιατί επιθυμούν πάνω απ’ όλα να αποφύγουν τη σύγκρουση. Κατά τη γνώμη μου, οι δεύτεροι είναι πιο κατάπτυστοι από τους πρώτους.

Οπως ένας ασθενής που αποφεύγει τη θεραπεία γιατί φοβάται πως θα πονέσει, έτσι και η χώρα πορεύθηκε προς την καταστροφή με σημαία την αποφυγή των συγκρούσεων, το περίφημο «κοινωνικό κόστος». Τα δημοσιονομικά μας εκτροχιάστηκαν, επειδή ο Κώστας Καραμανλής θεώρησε πως τα απαραίτητα μέτρα μπορούσαν να περιμένουν. Η Αθήνα κάηκε δύο φορές, γιατί ο Προκόπης Παυλόπουλος και ο Χρήστος Παπουτσής θεώρησαν πως η δήωση της πρωτεύουσας δεν αντιμετωπίζεται με αστυνομικά μέτρα. Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης είναι άξιος εκπρόσωπος της νοοτροπίας και πρακτικής που οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία.

Η παιδεία αποτελεί την κατεξοχήν μικρογραφία μιας χώρας. Τα πανεπιστήμια κοστίζουν πολύ ακριβά και, παρά τις φωτεινές εξαιρέσεις, παράγουν χαμηλής ποιότητας έργο. Η λειτουργία τους εξυπηρετεί τρεις κυρίως κατηγορίες συμφερόντων: (α) των πολιτικών κομμάτων που τα χρησιμοποιούν ως πεδίο στρατολόγησης· (β) των πολιτικά φιλόδοξων πανεπιστημιακών και φοιτητών που τα χρησιμοποιούν ως μέθοδο πολιτικής ανέλιξης (έξοχα παραδείγματα οι Μπαμπινιώτης και Παπουτσής)· (γ) μιας σημαντικής μερίδας πανεπιστημιακών που έχει βρει μια βολική πρόσοδο και γι’ αυτό αντιστέκεται σε κάθε μορφή πραγματικής αξιολόγησης και αλλαγής. Αντίθετα, η λειτουργία των πανεπιστημίων εξαπατά τόσο τους φοιτητές εκείνους που με τεράστιο κόπο επένδυσαν ελπίδες και όνειρα για να αποκτήσουν πτυχία περιορισμένης αξίας, όσο και τους πανεπιστημιακούς που εργάζονται σκληρά και φιλότιμα, βλέ