Η Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, συγγραφέας μιλάει για τα παιδικά βιβλία

Την κυρία Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, την είχα συναντήσει πριν πολλά χρόνια, στο δημοτικό σχολείο που πήγαινα. Σε πραγματικό χρόνο.

Συνέντευξη στη Δήμητρα Μαυρίδου

Ακόμα πιο πριν την είχα συναντήσει μέσα από τα βιβλία της και είχα περάσει πολλές ώρες με τους ήρωες τους. Με κάποιους από αυτούς μάλιστα και κατ' επανάληψη. Από τα αγαπημένα μου αναγνώσματα της παιδικής ηλικίας παραμένει το «Σπίτι για πέντε», που αν και γραμμένο το 1987 παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ. Αυτήν τη φορά την ξανασυνάντησα μετά από τόσα χρόνια με την ιδιότητα

όχι πια της αναγνώστριας ή της μαθήτριας, αλλά της δημοσιογράφου. Η κουβέντα μας ξεκίνησε με αφορμή ένα ακόμη βιβλίο της «Το μήνυμα του φτερωτού Ερμή, εκδόσεις Πατάκη, που κυκλοφόρησε πρόσφατα και μιλάει για τα δικαιώματα των παιδιών.

Γιατί αποφασίσατε να γράψετε ένα βιβλίο για τα δικαιώματα των παιδιών; Ποιος είναι ο στόχος; Να διαβαστεί από τα παιδιά ή από τους γονείς τους;

Όλα τα βιβλία που γράφω έχω πάντα την επιθυμία και την ελπίδα πως θα τα διαβάσουν και μικροί και μεγάλοι, αφού κάθε μεγάλος κρύβει μέσα του ένα παιδί. Κι αυτό το «εσωτερικό» παιδί σίγουρα χαίρεται όταν βρίσκει βιβλία που το αγγίζουν και το συγκινούν μιλώντας του ειλικρινά για τα όσα συμβαίνουν γύρω του, δίχως όμως να το αποθαρρύνουν, δίχως να του στερούν το κέφι να συνεχίσει με θάρρος το μακρύ ταξίδι της ζωής. Αυτό ακριβώς είχα κατά νου, όταν αποφάσισα να γράψω το βιβλίο Το μήνυμα του φτερωτού Ερμή. Μιλώντας ειλικρινά, ήθελα να τονίσω πως όλα τα παιδιά της γης έχουν τα ίδια δικαιώματα, όπου κι αν ζουν, υπάρχουν όμως παιδιά που στερούνται ακόμα και τα βασικότερα, και μάλιστα με βάναυσο τρόπο. Μικροί και μεγάλοι πρέπει να ξέρουμε - ή να μην ξεχνάμε όσοι γνωρίζουμε - τι συμβαίνει στον κόσμο, πέρα από το άμεσο περιβάλλον μας. Και να φροντίζουμε, όσο μπορεί ο καθένας – έστω και λίγο – να εκλείψουν κάποτε τέτοια τραγικά φαινόμενα, όπως είναι η καταπάτηση των δικαιωμάτων των παιδιών.

Σήμερα τα παιδιά διαβάζουν; Από ποια ηλικία και μετά;

Τα παιδιά διαβάζουν μόνα τους από την ηλικία που θα μάθουν ανάγνωση. Όταν είναι πιο μικρά, τους διαβάζουν οι μεγάλοι. Τώρα, στο ερώτημα αν διαβάζουν σήμερα τα παιδιά, δεν μπορεί κανείς να απαντήσει με εικασίες ή προσωπικές εντυπώσεις, αλλά με αξιόπιστα στοιχεία. Και τέτοια στοιχεία, που να έχουν προκύψει από σοβαρές έρευνες με ικανοποιητικά δείγματα, δεν υπάρχουν. Εκείνο που θα είχα να πω, είναι πως μέχρι και τη δεκαετία του 1970 το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων ήταν ακόμη προνόμιο και απασχόληση κυρίως των παιδιών των ευπόρων τάξεων και των ανθρώπων με πνευματικές ανησυχίες. Βιβλιοπωλεία δεν υπήρχαν παρά μόνο στις μεγάλες πόλεις και το παιδικό βιβλίο ως είδος ήταν σχεδόν άγνωστο στην ύπαιθρο. Το μόνο που ισοφάριζε ως ένα σημείο αυτή την έλλειψη, ήταν οι γιαγιάδες-παραμυθούδες που υπήρχαν ακόμη. Με το πέρασμα του χρόνου, τα πράγματα άλλαξαν. Σήμερα βιβλία μπορεί να βρει και ν΄ αγοράσει κανείς ακόμα και στις μικρότερες κωμοπόλεις. Και – τουλάχιστον πριν από την