Κωνσταντίνος Καραμανλής: Ο «γητευτής» των πολιτικών ηγετών

Των ΠΑΡΙ ΚΟΥΡΤΖΙΔΗ – ΧΑΡΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Πόλο έλξης αποτέλεσε η εκδήλωση για τη συμπλήρωση των 15 ετών από τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που πραγματοποιήθηκε σε μία δύσκολη περίοδο για τον τόπο. Η αλήθεια πάντως είναι ότι τα φώτα της δημοσιότητας επικεντρώθηκαν το βράδυ της Τετάρτης στο Μέγαρο Μουσικής, ειδικά από τη στιγμή που γνωστοποιήθηκε ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα δήλωνε «παρών».
Ο εορτασμός της μνήμης του εθνάρχη ανέκαθεν αποτελούσε την αφορμή το δημοκρατικό

τόξο της χώρας να κηρύττει μια προσωρινή «εκεχειρία». Αυτήν τη φορά, όμως, είχε μία επιπλέον ιδιαιτερότητα. Ο Αλέξης Τσίπρας, μετά τον Χαρίλαο Φλωράκη, ήταν ο ηγέτης της Αριστεράς που κλήθηκε να μιλήσει για τον ρόλο που διαδραμάτισε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πριν, από και μετά τη Μεταπολίτευση. Εντούτοις, οι τέσσερις πολιτικοί αρχηγοί (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τον εθνάρχη ανάλογα με τα πολιτικά συμφέροντα και τις επικοινωνιακές τους ανάγκες, επισημαίνοντας όποια αρετή του έκριναν ότι ήταν ιδανική για να τον χωρέσει στο δικό τους πολιτικό «κοστούμι».
Ίσως και για τον λόγο αυτόν στην έναρξη της εκδήλωσης φάνηκε ότι υπήρχε αμηχανία και κάποιοι διακατέχονταν από κλίμα νευρικότητας. Μολονότι ήταν προγραμματισμένο ο πρωθυπουργός να είναι αυτός που από τους πολιτικούς αρχηγούς θα άνοιγε τον κύκλο των ομιλιών τους, κατόπιν δικής του απαίτησης «στο παραπέντε», η σειρά τελικά αντιστράφηκε, προκειμένου να είναι αυτός που θα κέρδιζε τις εντυπώσεις.
Ο Φώτης Κουβέλης, μιλώντας τελικά πρώτος, τόνισε πως «ο πολιτικός πολιτισμός, ο σεβασμός στις θέσεις του άλλου, η συμφωνία ότι η πολιτική υπηρετεί το γενικό καλό είναι αυτά που πίστευε σταθερά και έκανε πράξη ο Καραμανλής επί 60 χρόνια», ενώ επέλεξε να κλείσει τον λόγο του, λέγοντας πως ο πρώην πρωθυπουργός ήταν εχθρός της εύκολης ρητορείας και της δημαγωγίας, αφήνοντας αιχμές προς τον βασικό πολιτικό του αντίπαλο στον χώρο της Αριστεράς.
Παίρνοντας τη σκυτάλη, ο Ευάγγελος Βενιζέλος επισήμανε πως «η κυβέρνηση Καραμανλή έκανε δύσκολες επιλογές που αποτελούσαν όμως μονόδρομο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση τώρα θα ήμασταν στην εποχή των Παγετώνων…». Εξέφρασε, μάλιστα, την πεποίθηση πως αν ο ιδρυτής της ΝΔ ήταν ακόμα ανάμεσά μας, «θα μας έλεγε ότι είναι κοινή υποχρέωση όλων των πολιτικών δυνάμεων του συνταγματικού τόξου να διασφαλίσουμε ένα ελάχιστο επίπεδο συνεννόησης και πολιτικού πολιτισμού, ως μιας από τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την ανάκαμψη της πατρίδας μας, μέσα σε συνθήκες εθνικής ενότητας και κοινωνικής συνοχής».

Οι εντυπώσεις για Τσίπρα
Στη συνέχεια, όλα τα βλέμματα στράφηκαν στον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος, αν και βρισκόταν σε «ξένο περιβάλλον», ήταν αυτός που αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος ο «επικοινωνιακά κερδισμένος» της εκδήλωσης. Με έναν ισορροπημένο και διπλωματικό λόγο, απέφυγε να αναλωθεί σε αντιμνημονιακές και κομματικές αντιπαραθέσεις, εκθείασε τις ρηξικέλευθες αποφάσεις του Καραμανλή, παραδεχόμενος ότι «έβαλε τη σφραγίδα του στη μεταπολεμική Ελλάδα», και κατόρθωσε να «κλέψει τις εντυπώσεις» από ένα ακροατήριο που ήταν καραμανλικό στη συντριπτική του πλειοψηφία. Μάλιστα, διατύπωσε την άποψη πως ο εθνάρχης υπήρξε «ριζοσπαστικός στον συντηρητισμό του», ενώ αίσθηση προκάλεσε το κλείσιμο του λόγου του: «Από έναν ιδεολογικό και πολιτικό αντίπαλο του διαμετρήματος του Καραμανλή, έχουμε ακόμα κι εμείς οι αριστεροί να αντλήσουμε πολύ χρήσιμα πολιτικά μηνύματα. Κι αυτό ίσως αποτελεί την καλύτερη κατάθεση σεβασμού στη μνήμη του».
Ο Αλέξης Τσίπρας ομολογουμένως πέτυχε την πολιτική του επιδίωξη, να «ανοιχθεί» μέσα σε ένα πολιτικό ακροατήριο, που παραδοσιακά ανήκει στον χώρο της ΝΔ, θέλοντας μέσω αυτού να διευρύνει το εκλογικό του σώμα. Απάντησε έτσι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο ερώτημα των προηγούμενων ημερών για το πώς θα μπορέσει να «επιβιώσει» ο αριστερός αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μέσα σε μια εκδήλωση, όπου απέναντί του θα είχε όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους, ως ο μόνος κατεξοχήν αντιμνημονιακός.

Σαμαράς: «Δεν τον καταλαβαίνουν»
Στον αντίποδα, ο πρωθυπουργός κλείνοντας τον κύκλο των ομιλιών, επεδίωξε την πολιτική και κομματική αντιπαράθεση με τον Αλέξη Τσίπρα, «φωτογραφίζοντάς» τον, όταν έκανε παραλληλισμό της τότε εποχής με τη σημερινή. «Δεν ήταν άλλος ο Καραμανλής πριν από τη μεταπολίτευση και άλλος ο Καραμανλής του 1974! Τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον τιμούν σήμερα οι κάποτε αντίπαλοί του. Στα λόγια τουλάχιστον. Γιατί το έργο του –φοβάμαι πολλές φορές– εξακολουθούν να μην το καταλαβαίνουν. Οι ίδιες δυνάμεις που τότε πολέμησαν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μάς αντιμετωπίζουν σήμερα με την ίδια πολεμική, τις ίδιες λαϊκίστικες κραυγές και τους ίδιους άδικους χαρακτηρισμούς και τότε είμαστε ακόμα πιο σίγουροι ότι τιμούμε την κληρονομιά του και συνεχίζουμε το έργο του» υπογράμμισε χαρακτηριστικά. Επί της ουσίας, θέλοντας να διασκεδάσει το μοντέλο Καραμανλή που ο Τσίπρας είχε «προσαρμόσει» στα δικά του δεδομένα, ο πρωθυπουργός τόνισε πως «δεν ήταν ψευτο-προοδευτικός. Ήταν προοδευτικός. Όταν δίνουμε μάχη να κρατήσουμε την Ελλάδα στην Ευρώπη και το καταφέρνουμε, όταν όλοι μάς είχαν τελειωμένους, τιμούμε στην πράξη τον Καραμανλή».
Ο κ. Σαμαράς, δεδομένων των συνθηκών και τηρουμένων των αναλογιών, δείχνει να κέρδισε στα πολιτικά σημεία τον βασικό του αντίπαλο, επιλέγοντας να χρησιμοποιήσει την ομιλία του ως ένα άτυπο debate. Εντούτοις τις επικοινωνιακές εντυπώσεις οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν πως τις κέρδισε ο Αλ. Τσίπρας, ο οποίος εκμεταλλεύθηκε τη συγκυρία με εντελώς διαφορετικό τρόπο, κάνοντας γενναία ανοίγματα προς το εκλογικό καραμανλικό σώμα, που ακόμη αναπολεί τον Κων/νο Καραμανλή και τον καραμανλισμό… Η αίσθηση, ωστόσο, που έχει δημιουργηθεί μπορεί να απέχει από την πραγματικότητα, καθώς όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Εξάλλου, αυτός ο «πόλεμος εξουσίας» πρόκειται να έχει πάμπολλες ακόμη «μάχες».