Σόνια Ζαχαράτου: «Σκέπασέ με μονάχα»

Αναμένοντας να βγει από τα σκαριά το νέο βιβλίο με ποιήματα της καλής ποιήτριας (και πεζογραφούσας ποιήτριας) της Γενιάς του ’70 Σόνιας Ζαχαράτου, ανίχνευσα τη γραφή της στο τελευταίο «ποιητόμορφο» βιβλίο της (το αντίθετο δηλαδή από το «πεζόμορφο ποίημα»), Σκέπασέ με μονάχα (Εκδόσεις Συρτάρι, 2022).

Το βιβλίο της Σόνιας Ζαχαράτου, γνώριμης στην ποιητική-λογοτεχνική γραφή της από παλιά –και δεν αναφέρομαι στη δημοσιογραφική της σοδειά–, περιλαμβάνει δέκα διηγήματα, στα οποία, όπως είπε η ίδια στη συνέντευξή της στο Diastixo.gr, στις 10 Σεπτεμβρίου 2022: «Το κυρίαρχο

στοιχείο είναι ο ποιητικός λόγος που διατρέχει σχεδόν και τα δέκα κείμενα» (δείτε εδώ). Δεν θα αποστώ του χαρακτηρισμού αυτού, αντίθετα, θα επικροτήσω τη συνειδητότητα της ομολογίας της συγγραφέως, που αναδεικνύει την αφόρητη πίεση του ποιητικού μάγματός της και στον πεζό της λογοτεχνικό λόγο.

Δέκα σημαδιακά κείμενα, που τα ονομάζει διηγήματα, τα οποία ενσωματώνουν ανάμεσα στις πεζόμορφές τους παραγράφους «στίχους», όπως:

…κοιτάζω έξω από το παράθυρο
Κάθε μέρα, χρόνια τώρα
Για ώρες πολλές…
Ο δρόμος δεν έχει χρώματα
Ούτε τα σπίτια έχουν χρώματα
Είναι όλα κλειστά, έχουν όλα σιωπή.
Την κοιτάζω τη σιωπή
Γιατί η σιωπή δεν ακούγεται…

Αυτός ο μετασχηματισμός σε ποιητική φόρμα ενός αποσπάσματος από το διήγημα «Η κυρία Ευανθία» αποδεικνύει του λόγου το ασφαλές. Εκτός από αυτό, και τα λοιπά κείμενα του βιβλίου, «Έρωτας homage», «Ο Τζίμης», «Ο πατέρας», «Η μαμά και η ντιρλαντά», «Ο καθρέφτης», «Το αίμα των αλόγων», «Το μάτι της αβύσσου» και «Ο αρλεκίνος», παρουσιάζουν τα ίδια πάνω-κάτω χαρακτηριστικά με το πρώτο, που κρύβουν ιστορίες αληθινές, αλλά και ιστορίες της φαντασίας της. Σε αυτά παρατηρεί κανείς τη διείσδυση της ποιητικής της Σόνιας Ζαχαράτου στα πεζογραφήματά της. Γιατί η Ζαχαράτου είναι ποιήτρια, και μάλιστα από τις πρώτες ποιητικές φωνές της λεγόμενης Γενιάς του ’70, ανεξάρτητα εάν την εντοπίζει κανείς στην κατηγορία των «χαμένων ποιητών» στον δρόμο της «αμφισβήτησης», μιας σειράς δηλαδή ανθρώπων της ποίησης των τελευταίων δεκαετιών που χάθηκαν στους δρόμους της «αγοράς», γιατί η δική τους αλήθεια δεν συναντήθηκε με την άποψη κάποιων δήθεν «ταγών» της εκδοτικής πραγματικότητας, όπως έγραφα στο πανεπιστημιακό μου βιβλίο δοκιμίων Πρόσωπα στην ομίχλη (σελ. 111, Εκδόσεις Απόπειρα, 2012). Με αυτή την έννοια, η καλή μας ποιήτρια Ζαχαράτου δεν έγινε ευρέως γνωστή, όπως και άλλοι ομόλογοί της, αλλά κράτησε ως κόρην οφθαλμού τις παλιές της ποιητικές φιλίες.

{jb_quote}Αναδεικνύει την αφόρητη πίεση του ποιητικού μάγματός της και στον πεζό της λογοτεχνικό λόγο.{/jb_quote}

Φυσικά, δεν ήταν μόνον το ποιητικό έργο της στο οποίο αναδεικνύονται τα δικά της πνευματικά καταφύγια, αλλά και η δημοσιογραφική και άλλη της πεζογραφική δραστηριότητα, όπως εκείνη παραδέχτηκε ότι, πέρα από τα «ψιλά» των εφημερίδων, που αποτέλεσαν κάποιας μορφής έμπνευση για τη δημιουργία των διηγημάτων ή των «κειμένων» (όπως τα ονομάζει), υπάρχει και μια άλλη γραφή, γραφή πέραν των κλασικών διηγημάτων. Ιδού λοιπόν, από το διήγημα «Το αίμα των αλόγων» σε ποιητική μεταγραφή:

…ονειρεύομαι τα άλογα που τρέχουν
Στις στέπες και τους Τατάρους
Να μπαινοβγαίνουν από τη μια άκρη
Του μυαλού μου στην άλλη
Σαν να είναι το κεφάλι μου διαμπερές
Σαν να καλπάζουν
Σαν να καλπάζω
Σαν να καλπάζουμε μαζί…

Δεν θα σταθώ στο πραγματικό ή μη της αφετηρίας των εμπνεύσεών της, αλλά στη λογοτεχνική αποτύπωση μιας ξεχωριστής ευαισθησίας που διακρίνει τα «κείμενα» του βιβλίου Σκέπασέ με μονάχα, όπως στη «Νοσταλγία», με πρωταγωνιστή σε μια ποιητική μορφή ένα τρένο, την ταχεία 535, που «προχωράει, φρενάρει, ανιχνεύει το χέρσο τοπίο…», σαν παρομοίωση του κόσμου μας σήμερα, του «χέρσου» κόσμου μας. Και το τρένο είναι η λογοτεχνία και, στην προκειμένη περίπτωση, η λογοτεχνία της Σόνιας Ζαχαράτου.

Και ο έρωτας; homage; «Άσε με, μη μ’ αγγίζεις! Μη! Σκέπασέ με μονάχα, γιατί κρυώνω…»

Σκέπασέ με μονάχα
Σόνια Ζαχαράτου
Εκδόσεις Συρτάρι
σ. 116
ISBN: 978-618-85976-6-2
Τιμή: 13,00€