Η διακίνηση νοσοκομειακών φαρμάκων εκτός νοσοκομείου

Του ΔΗΜΗΤΡΗ Ν. ΠΑΤΣΑΚΗ

Συγκεκριμένες δραστικές φαρμακευτικές ουσίες, σε μοναδιαία ή πολλαπλή συσκευασία ή περιεκτικότητα, χρησιμοποιούνται μόνον κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες απαιτώντας παραμονή (νοσηλεία) του θεραπευόμενου λήπτη στις κατάλληλες μονάδες των νοσοκομείων, όπως αναφέρεται και στην άδεια κυκλοφορίας ως «αποκλειστικής νοσοκομειακής χρήσης».
Αναφερόμαστε σε περιπτώσεις ογκολογικών, ανοσοκατασταλμένων, oφθαλμολογικών κ.ά. ασθενών, η θεραπεία των οποίων προϋποθέτει ειδική διαδικασία διακίνησης φαρμάκων. Τα σκευάσματα αυτά, κατά κανόνα πολύ υψηλού κόστους, συχνά συνοδεύονται

από παρενέργειες στον οργανισμό των ασθενών, καθιστάμενης απαραίτητης της ημερήσιας –τουλάχιστον– νοσηλείας τους.
Η νοσηλεία, δεόντως αποδεδειγμένη με εισαγωγή/εξιτήριο, χρεώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία των φαρμάκων ή όχι, αναλόγως της ύπαρξης «κλειστού» ή όχι νοσηλίου, απαιτεί συγκεκριμένη διαδικασία που αφορά στη διακίνηση των απαιτουμένων φαρμακευτικών ουσιών από τα Νοσοκομειακά Φαρμακεία, μέσω της έκδοσης συγκεκριμένου τύπου «συνταγών».
Σε κανονικές συνθήκες, όπου η συνολική διαδικασία ακολουθείται «κατά κεραίαν», δεν πρέπει να συμβαίνει κάτι διαφορετικό. Οι κατά νόμον υπεύθυνοι της διακίνησης των φαρμάκων, με τη συνεργασία των συναδέλφων τους στα τμήματα Διαχείρισης/Προμηθειών/Νοσηλίων, είναι επιφορτισμένοι με την ορθή διαχείριση, όπως ορίζεται κάθε φορά από τις σχετικές διατάξεις.
Με απλά λόγια, ό,τι δεν επιτρέπεται να χορηγείται προς χρήση εκτός νοσοκομείου, λογίζεται ως προμηθευόμενο/καταχωρούμενο και αναλισκόμενο εντός. Οι απογραφές, τακτικές ή και έκτακτες, αποδεικνύουν κάθε φορά την τήρηση των διατάξεων. Τι ακριβώς, όμως, μετριέται; H συσκευασία, το τεμάχιο ή τα mg; Προφανώς, όπως καταχωρείται κάθε σκεύασμα, έτσι ακριβώς πρέπει να παρακολουθείται και η ανάλωσή του. Αν, για παράδειγμα, αντί για 30 «κουτιά», χρεωθούν 30 «χάπια» ή αντί για ένα, πιστωθεί ένα «κουτί» με πέντε flacons στο αιτούν εξωτερικό ιατρείο ή κλινική, τότε τα αποτελέσματα θα είναι «άλλα αντ’ άλλων» όσον αφορά και τη χρέωσή του στους φορείς ασφάλισης.
Σύμφωνα με τα οριζόμενα με υπουργικές αποφάσεις (Υ.Α), η χορήγηση φαρμάκων της συγκεκριμένης κατηγορίας αφορά ασθενείς ως «νοσηλευόμενους» (σ.σ.: έχει ακολουθηθεί η διαδικασία έκδοσης «εισιτηρίου» με διάγνωση, εξετάσεις κ.λπ.), οι οποίοι παρακολουθούνται από θεράποντες ειδικευμένους ιατρούς. Η χορήγηση σε ασθενείς με συνταγογράφηση ως «εξωτερικοί» προσκρούει στη μη εφαρμογή των Υ.Α. για τα συγκεκριμένα πάντοτε φάρμακα.
Τι γίνεται, λοιπόν, με λάθος τρόπο; Ποιος ο σκοπός αυτής της παράτυπης διαδικασίας; Πώς εξηγείται η ύπαρξη ικανής ποσότητας σκευασμάτων σε προσωπικά ερμάρια εντός ή σε ιδιωτικά ιατρεία εκτός νοσοκομείων; Πού οδηγεί η απουσία ή η έλλειψη αποτελεσματικού ελέγχου; Ποιοι είναι οι κάθε φορά υπεύθυνοι για ανάλογα περιστατικά; Πώς ελέγχεται η εφαρμογή του νόμου; Ποιος λογοδοτεί, πότε, σε ποιον –και εγγράφως με στοιχεία– για όσα τον αφορούν;